Zelfredzaamheid bij ouderen bevorderen

Zorgcentra De Betuwe gelooft in reablement, een manier van werken die ervoor zorgt dat ouderen weer meer zelfstandig worden. Het doel is om mensen te helpen vaardigheden terug te winnen of te behouden, zodat ze langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Maar ook als cliënten bij ons wonen moet de nadruk liggen op ondersteuning en niet op het overnemen van taken. 

Hoe doe je dat? Om te beginnen is het belangrijk om goed te luisteren naar de wens van de cliënt. Kan iemand zelf de gordijnen 's ochtends open doen om zich vervolgens - met hulp - aan te kleden? Dan moet die ruimte er zijn. Neem niet over wat iemand zelf kan. Ook al zijn het kleine dingen. Help om terug te krijgen wat iemand niet meer kan. Zorg samen voor een oplossing voor alles wat overblijft. Dat vergroot de eigenwaarde.

Wat kan wel?

Reablement draait om het ondersteunen van mensen om zelf de regie te houden. Het uitgangspunt is om te kijken wat iemand nog wel kan en zelf wil doen in plaats van zich te focussen op wat niet meer lukt. Het vraagt om een andere houding van alle betrokkenen. Denk aan familieleden, mantelzorgers én zorgverleners. De aanpak is afgestemd op de persoonlijke situatie, wensen en behoeften. Met als doel om zo lang mogelijk zelfredzaam te blijven en het leven te kunnen leiden zoals de oudere dat wil. 

Wat doet Zorgcentra De Betuwe al op dit gebied? 

We zetten hier vol op in, bijvoorbeeld met trainingen voor medewerkers, zodat we toegroeien naar deze nieuwe manier van zorgen. In de gemeente Buren start ons thuiszorgteam Buren binnenkort samen met de gemeente Buren, Welzijn Rivierstroom en Spectrum met het project Langer zelfstandig. Met twintig thuiswonende ouderen toetsen we waar de behoeften liggen en wat we aan ondersteuning kunnen doen om hun zelfredzaamheid te vergroten. 

Rol van therapie

Reablement is in te zetten bij mensen die nog geen zorgvraag hebben, maar ook bij mensen die al zorg ontvangen. Het is zowel thuis, in een verpleeghuis als in het ziekenhuis toe te passen. Zorgprofessionals, zoals wijkverpleegkundigen, ergotherapeuten, logopedisten en fysiotherapeuten, spelen een belangrijke rol. Het kan ook gaan om het aanleren van nieuwe vaardigheden, zoals het gebruik van hulpmiddelen of het vinden van een andere manier om een activiteit uit te voeren. Een voorbeeld? Denk aan een oudere die moeite heeft met douchen. Met behulp van een ergotherapeut is een nieuwe manier aan te leren om dit veilig en zelfstandig te doen. Je kunt ook denken aan het aanbieden van een hulpmiddel voor meer zelfredzaamheid, zoals een medicatiedispenser om zelfstandig medicatie in te nemen. En een rollator kan helpen bij het doen van de boodschappen als mobiliteit een probleem is.

Zo verbetert of behoudt iemand de kwaliteit van leven. Om zo lang mogelijk te blijven doen wat voor hem of haar van belang is. Denk aan: zichzelf douchen, steunkousen aandoen, leren koken of zelfstandig een maaltijd opwarmen en uitstapjes (durven) maken. 

Praktische handvatten

Wat kun je als naaste, familie, vriend en/of zorgverlener doen om te helpen?

• stel realistische doelen;
• vier kleine overwinningen en voortgang; 
• geef opbouwende feedback;
• benadruk de positieve aspecten van de inspanningen;
• wees geduldig, zet iemand niet onder druk;
• ondersteun bij het communiceren met zorgverleners over de wensen.