Hoe kunnen we ouderen helpen zelfredzaam te blijven?

In Rivierenland is het programma Samen, Op Eigen Kracht gestart. Tijdens dit acht weken durende programma werken wijkverpleegkundigen en welzijnsmedewerkers intensief samen met ouderen én hun netwerk. Deze pilot, gebaseerd op het gedachtegoed van reablement, levert al waardevolle inzichten én hartverwarmende verhalen op. Centraal staat het versterken van zelfredzaamheid, het herwinnen van vaardigheden en het activeren van het sociale netwerk. 

De reablement-aanpak is gebaseerd op positieve gezondheid en richt zich op wat mensen wél kunnen en willen (her)leren.

Het programma bestaat uit vijf stappen: aanmelding, startgesprek, leefplan, begeleiding en evaluatie. In het leefplan worden persoonlijke doelen opgesteld, zoals zelfstandig steunkousen aan doen, verantwoorde zorgtaken uit handen geven, weer naar een activiteit in de buurt gaan of het hervinden van structuur in de dag. De begeleiding is intensief en afgestemd op de wensen en mogelijkheden van de deelnemer.

Versterken van eigen kracht en welzijn

Reablement en positieve gezondheid zijn beide benaderingen die gericht zijn op het versterken van de eigen kracht en het welzijn van mensen, maar ze hebben verschillende focuspunten. Reablement richt zich specifiek op het herstellen of verbeteren van vaardigheden en zelfstandigheid na ziekte of ontslag uit het ziekenhuis, terwijl positieve gezondheid een bredere kijk op gezondheid heeft, waarbij veerkracht, aanpassingsvermogen en het vermogen om een betekenisvol leven te leiden centraal staan.

Wat levert het op?

Professionals vertellen over bewoners die weer vertrouwen krijgen in hun eigen kunnen, over mantelzorgers die zich gesteund voelen, en over kleine stappen die grote impact maken. Zoals een mevrouw die na jaren weer naar een ontmoetings- en hobbygelegenheid gaat waar ze samen met anderen breit – een ogenschijnlijk klein moment, maar voor haar enorm waardevol. Inwoners denken bewuster na over hun huidige situatie omdat alle domeinen van het positieve gezondheidsmodel worden besproken. Wat is nu eigenlijk belangrijk? En wat zou ik graag weer willen kunnen? Hoe ga ik dat bereiken?

Evalueren en opschalen

Na de zomer volgt de evaluatie van de pilot. Dan worden de ervaringen van deelnemers, mantelzorgers en professionals verzameld en geanalyseerd. De uitkomsten vormen de basis voor verdere opschaling van Samen, Op Eigen Kracht in de regio Rivierenland. 

De pilot loopt tot half augustus 2025 en inmiddels hebben 21 inwoners uit Culemborg deelgenomen of nemen nog deel. Professionals van Santé Partners, ElkWelzijn, Ziekenhuis Rivierenland, Coöperatieve Huisartsen Vereniging Gelders Rivierenland in samenwerking met het Senioren Collectief hebben de aanpak mee ontwikkeld en zijn getraind in het reablement-gedachtegoed. De pilot wordt gefinancierd vanuit het programma Reablement van ZonMw. 

Langer zelfstandig

Zorgcentra De Betuwe is aangesloten bij een vergelijkbaar initiatief: De gemeente Buren werkt samen met Welzijn Rivierstroom, Zorgcentra De Betuwe en Spectrum in het project: langer zelfstandig. Heb jij of iemand in je omgeving vragen over dagelijkse dingen zoals sociale contacten, vervoer of hoe je je voelt? Dan kun je een gesprek aan huis krijgen met twee professionals die samen met jou kijken naar jouw situatie en passende ondersteuning zoeken. Ook voor huisartsen, wijkverpleegkundigen, buurtcoaches en andere professionals is het belangrijk om van deze samenwerking te weten. Zie je inwoners met vragen die niet direct zorg zijn, maar wél invloed hebben op hun dagelijks leven? Verwijs ze dan door naar langer zelfstandig 

Meer informatie? Neem contact op met de gemeente Buren of Welzijn Rivierstroom. Dit project is mogelijk door een subsidie van ZonMW.

Bron: Mura zorgadvies